Thường thì báo chí hay các phương tiện truyền thông trong các chế độ dân chủ được xem là đại diện của nhân dân, cơ quan ngôn luận chính danh của việc hình thành quan điểm và ý chí chính trị. Trên thực tế, tuy nhiên, có nhiều phe nhóm đầy quyền lực (ví dụ như các chính phủ, các công ty lớn, các đảng phái) qua các mối quan hệ công chúng chuyên nghiệp gây ảnh hưởng thường xuyên nhiều hay ít đến các bài tường thuật. Những kinh nghiệm đó đưa đến sự mất lòng tin rộng rãi về "quyền lực thứ tư", được phản ảnh trong thảo luận quần chúng (thí dụ sự phân biệt giữa "dư luận" và "ý kiến ​​công bố") cũng như trong rất nhiều tựa sách (Die manipulierte Öffentlichkeit (Quần chúng bị lừa đảo) [5], Manufacturing Consent (Đồng lòng sản xuất) [6]). Thuật ngữ "quyền lực thứ tư" được sử dụng trong bối cảnh này tố cáo một hiện thực hiến pháp tiêu cực, một sự sai lệch khỏi lý thuyết hiến pháp.

Siegfried Weischenberg phê phán, công vụ để thực hiện vai trò báo chí theo đúng ý nghĩa của pháp luật, "bây giờ phải dùng kính lúp để tìm kiếm": "Trong toàn bộ báo chí ngày càng ít đi vai trò nhà phê bình. Cuộc khủng hoảng của báo chí [...] đặc biệt chứng minh đây là cuộc khủng hoảng chức năng phê phán của nó; nó sẽ trở nên lỗi thời khi khoảng cách mất đi và sự liên quan cũng vậy. Đây là truyền thống báo chí xe cộ và báo chí du lịch cũng như một phần của báo chí kinh tế. "Các nhà báo để giữ công việc mà tình trạng khan hiếm ngày càng tăng, vì số lượng người xem (theo thị hiếu) và phụ thuộc quảng cáo, có khuynh hướng định hướng như trong quan hệ công chúng, nhắm vào dòng chính. Báo chí của chuyên gia độc lập và của người dân là báo chí có nhiều tính phê phán hơn.